Ik krijg wel eens moeders (nog geen vaders, maar dat kan natuurlijk ook als moeder uit beeld is) bij mij met de vraag: ‘Wanneer moet ik beginnen te vertellen over vader? Of moet ik überhaupt wel vertellen over vader? Of ik wil niet vertellen over vader, maar als mijn kind vragen gaat stellen, wat kan ik dan doen?’
Ik wil graag wat suggesties geven hoe je het kan aanpakken.
Daarbij wil ik met nadruk zeggen dat ik het niet wil hebben over ouderverstoting: waarbij de ene ouder het kind bewust weghoudt bij de andere ouder. Of over een kind voortgekomen uit misbruik. Dat zijn heel gevoelige, verdrietige en complexe situaties, waar professionals, die hierin gespecialiseerd zijn, bevoegd zijn om te adviseren.
Het gaat hier om een van de ouders die zelf het contact heeft verbroken.
- Praat met respect over de andere ouder zodat het kind loyaal kan zijn aan de verdwenen ouder: kinderen moeten loyaal kunnen zijn aan beide ouders.
- Als je als ouder nare dingen hebt meegemaakt wat betreft de andere ouder en misschien zelfs een trauma hebt, zoekt goede hulp voor jezelf. Dat geeft de meeste kans dat je je kind niet met je eigen boosheid belast. Je mag natuurlijk best boos of verdrietig zijn nu en dan, emoties horen bij het leven, en leg je kind dan gewoon uit wat er aan de hand is (altijd met respect voor de ander!) Zeg daar dan ook bij dat je boos of verdrietig bent, maar dat dat niet erg is, en dat je ermee om kan gaan en/of goede hulp van anderen hebt. Zo zorg je ervoor dat je kind niet angstig wordt, onzeker en zelf in de ‘hulpstand’ gaat staan. Geef je kind het vertrouwen dat jij als volwassene het redt. Lukt dat niet, vraag dan hulp.
- Begin al met vertellen over de andere ouder als je kind een baby is te . Zet een foto neer, maak een fotoboek met foto’s van familieleden, foto’s waar jullie samen op staan (als je die hebt), teken, schrijf verhaaltjes op wat jullie samen meegemaakt hebben. Vraag anderen, familieleden of vrienden om iets te schrijven of te tekenen. Zet er een groot hart in bij de geboorte van jullie kind, laat weten dat het gewenst was, dat je kind je gelukkig maakt. Teken een stamboom, zodat je kind weet hoe de familie in elkaar zit.
- Zorg dat je een veilige baken bent voor je kind, bij wie je kind altijd mag en kan praten.
- Vertel of het mogelijk is dat het kind zelf contact zoekt als het er aan toe is, met de verdwenen ouder of met familieleden. Alles wel in het belang van het kind.
- Praat op het niveau van het kind en wees zo eerlijk mogelijk. Ook de minder mooie dingen mogen verteld worden, maar altijd met respect voor de verdwenen ouder.
- De achtergebleven ouder gaat vaak in de overlevingsstand, wordt een soort Mama Beer. Die wil vaak moeder en vader tegelijk zijn en het ook nog eens heel goed doen. Ga na of je dat ziet bij jezelf en probeer er over te praten met mensen uit je omgeving en laat wat meer los.
- Als je het heel moeilijk vindt om over de verdwenen ouder te praten: vraag hulp van iemand uit je directe omgeving. Vraag of die met foto, fotoboekje etc je kind wil vertellen over de verdwenen ouder. En ga praten met een professional over je verdriet en/of boosheid.
- Als een kind er behoefte aan heeft om eens met iemand anders te praten: ga naar een speltherapeut, kindercoach of psycholoog.
Onthoudt: als ouder kan je sowieso niet ideaal zijn; elke ouder maakt fouten. Leg jezelf niet te veel langs de lat. Mijn kinderen zijn volwassen en als ik terugkijk op de opvoeding die ik hun heb gegeven zou ik heel wat dingen heel anders hebben gedaan. Maar daar moeten zij en ik maar mee dealen!
